Wednesday, December 10, 2014

په الوتکه کې مې ړومبی سپر


په ړومبي ځل د الوتکې سپر

په غټو غټو کتابو کې یې لیکلي وي چې دا ژوند چې دی دا خو د خاطرو یوه کیتابچه وي، او نو بیا چې کله کله په کې سپر هم وي. هغه په نورو ځایونو کې وایي کنه چې سپر کول ډیر ښه وي، دا ځکه کنه چې سپر سره تجربه زیاتېږي او د ډیر لوړو او ژورو سره مخ کیږي سړی، ډیرو خلکو سره ګوري، بیلا بیل خوراکونه پکې خوري او د بیلا بیلو ځایونو کلتور او عناناتو سره بلدیږي. سپرونه خو ټول سپرونه وي او ښه وي خو بیا د الوتکې سپر نو بیا بل شان خوند کوي، راځئ چې په ړومبي ځل د الوتکې د سپر خپله یوه خاطره درسره شریکه کړم.

یو څه موده وړاندې مزار ته تلو اراده مو وکړه نو د نورو ملګرو سره مو دا مشوره وشوه چې په الوتکه کې به ځو، نو ټکټونه مو واخیست او د تګ لپاره مو ځانونه چمتو کړل. د پنځهنۍ ورځ وه او حامد کرزي په نړیوال هوایي ډګر کې د الوتکې لپاره په انتظار کې شو. الوتل مو د مازیګر په ۵ بجو وو نو یو څه وړاندې راغلو تر څو خپله تالاشي پر وخت خلاصه کړو. نو څرنګه چې لومړی ځل مې وو نو لګ څه ډار مې محسوسه وو او خدای شته ډاریدم. الوتکې ته د ختو وخت راغلو نو ټول مساپر په خپل وار الوتکې ته وروختل او پر خپلو خپلو ځایونو کښیناستل. زهم کیناستم او په په ځان مې ټولې دعاګانې چپ کړې او د سپر دعا مې هم اویله، په هم دې کې وم چې په لاسپیکر کې د الوتکې ډریور ورغږ کړ چې ځانونه وتړئ چې الوزو د خیره سره. نو ما ټول ځایونه ولټول خدای شته هغه بلامړګی مې پیدا نه کړو نو بیا د الوتکې په مینځ کې یو کس راښکاره شو او موږ ته یې د ځان د تړلو چل راوښود او د تیښتې لار یې هم راوښودله، نو زه خو د پخوا نه لګ ډار شوی ووم نو دې خبرې مې ډار لګ نور هم ډیر کړو. مړه یره سر به مو څه خوږم ډیره غټه الوتکه وه، بلا شی خلک پکې ناست وو، ای! کوچنان هم پکې وو. زه د ښیښې سره ناست ووم چې ډریور غږ وکړ چې بس تیار شئ نو او همدې سره الوتکه په لیورس روانه شوه او بیا بیرته سیده روانه شوه او بیا لګه لګه تیزیده او یو دم په هوا شوه. په سره جمي کې راباندې خوله راوسته خو سم ډیر خوند یې هم وکړ. د کابل د کورونو بریښنا سم لکه د ستورو په شان ښکاریدل، زه لا د کابل په ننداره ووم چې ډریور بیا را غږ کړ چې تاسې ونډار شئ موږ به لګ په کچه سرک زو او ریښتیا هم الوتکه داسې خوریده لکه په یو ټکټر کې چې ناست یې او په کچه سرک روان وي، نو یو څه وخت وروسته بیرته سمه شوه، نو دې وخت کې ډریور وویل چې اوس موږ ۲۶۰۰۰ پوټه د مځکې نه بره یو او په ۴۵ دقیقو کې به مزار ته ورسیږو د خیره سره. بس نور نو د سم سړي غونته روانه وه، خو ډیر خوند یې وکړ کنه. ای ریښتیا موږ ته یې پکې ډبل ډوډۍ هم راکړه او یو ګیلاس پیپسي هم وه. لا مو دا نه وو خوړلي چې ډریور بیا غږ کړ چې ځانونه ټینګ کړئ راورسیدو د خیره سره. خوند خو یې وکړ خو شپه وه چي شی مو ونلیدل، د هغې طرپه چې راتلو نو بیا روځ وه او دا ټول غرونه له موږ نه لاندې وو او موږ د وریزو نه هم پاس وو. بس الوتکه وه نو ډیر خوند یې وکړ د خیره سره. تاسې هم لاړ شئ پکې ډیر خوند کوي یره.

په مخه مو ښه!


عبدالولي مصطفی
جلال اباد
لیندۍ ۱۸، ۱۳۹۳ – دسمبر ۰۹، ۲۰۱۴

Saturday, November 8, 2014

د جلال اباد ښار او د ښاروال بې پرواهي


د جلال اباد ښار او د ښاروال بې پرواهي

جلال اباد چې د جلال کوټ څخه اخستل شوې د افغانستان ختیځ لور ته د پاکستان سره پر پوله پروت ولایت مرکز دی. جلال اباد وړوکی خو ډیر په زړه پورې ښار دی. جلال اباد د افغانستان د ډیرو مهمو او پرمختلولو ښارونو څخه شمیرل کیږي. ددې ښار تنګو کوڅو او وړو واټونو ښار ته یو خاصه ښکلا بخلې. که څه هم دا ښار وړوکی دی خو د افغانستان ډیرې وکړي د ټول هیواد د ګوټ ګوټ څخه ددې ښار د کتو لپاره راځي. په جلال اباد کې د بهسودو د پل د عبدالحق بڼ او د درونټې د ځوانانو پارک د ټول هیواد څخه خلک ځان ته راجلبوي. د شیرزي لوبغالی، د فارم هډې پارک او د سراج العمارت لوبغالی بیا د ټول هیواد او بیا د ټول ولایت د ورزش او سیل مینه والو شاهدان دي. جلال اباد په خپل زړه کې بیا د ازادۍ ګټونکي غازي امان الله خان او نورو نامتو شخصیتونو ته ځای ورکړی.

لکه څرنګه چې د جلال اباد ښار ډیر وړوکی او د تنګو کوڅو او سرکونو درلودونکی دی خو د نفوس د زیاتیدو او موټرو د رش په زیاتیدو سره په ښار کې چټلتیا ورځ په ورځ په ډیرېدو ده. یو لور ته د خلکو بې احساسي او بل لور ته د دولتي چارواکو بې پرواهي دغه ښار په بې ساري چټل ښار بدل کړ. ټولو پلورونکو د خپل پلورنځي نیمه برخه د پر پلي تلونکو پر ځای کې جوړ کړی او دا بل لوري ته بیا د لاسي کراچیو، موچیانو، چولو او لوبیا پلورونکو، رادیوګانو او لاسي برقونو والاوو، فتوکاپي ماشینونو والا، وړو صرافانو او د مخابراتي شرکتونو کارتونه او سیم کارتونو پلورونکو، لاسي ساعاتونو جوړونکو او وړو وړو هوټلونو والاوو نیولي او نیم سرک بیا یا خو لاسي کراچیو نیولی او یا پرې موټرې پارک شوې وي او بله خو يې لا دا چې د په ګلدانونو او پر پلي تنکو لارو کې د مزدورانو او سوالګرو ناستې هم یو لړ ستونځې راولاړې کړي.

د ښار خلک وي او که د کلي د څخه راغلي خلک، دولتي چارواکی وي او که یو غریب مزدور، د هټۍ ولا وي او که د کارتونو پلورنکی، په موټر کې وي او که پلي ګرځیدونکی، ځوان وي او سپین ږیری، نارینه وي او که زنانه، ماشوم وي او غټ، ټول په خپل وار د ښار په څټلتیا کې لاس لري او د ښار د پاکۍ په اړه هیڅ فکر او سوچ نه کوي. که خپله څه خورو او که څوک یې د خوراک لپاره راکړي نو باقي پاتې یې د سرک په سر یا یې په ویاله یا لختي کې اچوو، ددې فکر راسره نه وي چې، دغه چټلي خو ما دلته واچوله ددې زیان چاته رسږي؟ یا ددې سره خو به بل ښاري ته خو به څه ستونځه نه جوړه وي؟ دلته دولت ملامته دی او که ولس؟ او داسې ورته نورې پوښتنې چې تر دې دمه ورته موږ هیڅ ځواب نه دی موندلی او نه مو پرې فکر کړی. بله دا چې بیا کله باران شي نو د ویالو د بندښت له امله اوبه پر سرک روانې وي نو بیا ټول ښاروالې او ښاروال ته ښکنځلې کوو او په غصه یو ورته، خو هیڅکله مو هم مسؤلیت ځان ته نه دی راګرځولی، کله مو هم دا فکر نه دی کړی چې که چرې موږ هر یو وګړی پر دې فکر کې شو او خپل ښار په خپله پاک ستره وساتو نو څه فکر کوئ چې موږ به کومې ستونځې سره مخ شو؟ زموږ ښار کې به چټلتیا وي؟ زموږ ښار کې به اوبه لکه د سمندر په شان ولاړې شي؟ نه! هیڅکله هم نه.

زموږ دولتي چارواکي خو په خپلو مزو کې په خپلو دفترونو کې ناست وي، نو د غریب ولس ورسره څه! اوس خو یې لا بله نخره زده کړې، کله چې باران شي نو د ښاروالۍ مزدوران راپیدا شي او په نورو وختو کې خو یې څوک په میاشتو میاشتو نه ویني، او بله دا چې په میاشت کې یو ځل لاسي کراچیو او نور خوارانو پسې راوځي او یو یا دوه ورځې یې یو خوا او بل خوا یې وزغلوي او یا ترې پیسې واخلي او یا هم دغه لوبه د سحر پر مهال وی او د ماسپښین څخه وروسته بیا بیرته خپلو خپلو ځایونو ته راشي او رش او بویونه جوړ کړي.

دا څو ورځې یا خو د نوي ولسمشر د ډاره یا بله څه وجهه به وي چې د ښاروالۍ یونیم چارواکی پلی د خپلو ساتونکو سره په ښار کې ګرځي، نه پوهیږم چې د ښار د پاکۍ لپاره ګرځي که د ښاریانو د عزابولو لپاره، کله یې د لاسي کراچۍ ولا رانیولی وي او کله یې بیا یو هټۍ وال، بیا خو کله کله لاسي کراچۍ یې په لارۍ کې اچولي وي او غریب ولس ځوروي او یا هم د پیسو په بدل کې یې ورته بیرته سپاري او یا کله د لاسي کراچیو څخه یې ورته توکي پر سرک شیندلي وي. په خواشینۍ سره باید ووایم چي ډیر کوښښ مې وکړ چې کوم انځور یې واخلم خو ونتوانیدلم.

بل لوري ته بیا په ښار کې دنګې دنګې ودانۍ ورځ په زیاتیدو دي، زما په اند یا خو ښاروالي هیڅ کوم پلان ورته نه لري او یا هم د پیسو په بدل کې ورسره معامله کیږي او بس. هیڅ یوه ودانۍ هم د موټرو تمځای نه لري او نه هم د پاکوالي کوم سیستم، کله هم چې دغه ودانۍ جوړیږي نو سرک تر هغه پورې بند وي تر کومه چې دغه ودانۍ نه وي تکمیل شوي او د دغه ودانۍ ټول تعمیراتي توکي پر سرک اچوي او همدغه لامل دی چې زموږ ټول سرکونه بیرته ویجاړ او له کاره ووځي. د سرکونو ذکر وشو، سرکونه بیا خو شخصي شرکتونو جوړ کړي او د بیا رغونې او څارنې په اړه هیڅ پلان او فکر نه شته او ۷۰ سلنه ټول سرکونه له کاره وتي.

په ښار کې دا ستونځې دومره ډیرې شوي چې زما خو پرې سر نه خلاصیږي او نه یې د کوم حل لاره راته معلومه ده. خو صرف دومره ووایم چې ښاروالۍ باید یو پلان جوړ کړي او که دغه پلان وي نو ولې نه پلي کیږي، او ستونځې ورځ تر بله ډیریږي او دولت دا هم نه غواړي چې ولس وځوروي، نو باید ددې لپاره د حل لاره پیدا کړي او دغه ستونځې په سولیزه فضا کې حل کړي. نه خپل ځان او نه ولس په عذاب کړي. زه دا هم وایم چې نه یوازې ښاروالي بلکه خپله ولس، مدني ټولنې، سیاسي ګوندونه، نور دولتي چارواکي، رسنۍ او نور دخیل ارګانونه باید ددې ستونځې لپاره د حل په اړه فکر وکړي او ددې لپاره شپه او ورځ یوه کړي تر څو یو پاک، ستره او ښایسته ښار ولرو.

مننه

عبدالولي مصطفی
لړم ۱۷، ۱۳۹۳ – نومبر ۰۸، ۲۰۱۴

جلال اباد

Monday, November 3, 2014

له سهاره تر سهاره



له سهاره تر سهاره

سهار وختي چې د چرګ بانګ یا د جومات د ملا د بانګ په غږ چې له خوبه راپورته شو، د لمانځه او تلاوت نه وروسته چې چایو ته کښینې نو د جنازې اعلان به واورې، ددې به لا نه وې وزګار چې چیرته لرې به د ډزو غږونه واورې. او دا چې کلي نه د ښار پر لور روان شې په لاره کې به سل نورې ناکردې وګورې، لکه: پر سرکونو رش، ځای پر ځای د امنیتي کسانو لخوا غیر مسلکي تالاشي، د سرکونو، کوڅو او واټونو چټلتیا، ډیرې بې انصافي او کله نا کله خو یو نیم موټر هم سره جنګولی وي.

او چې ښار ته ورسږې نو هلته بله کیسه پیل شي، د ترافیکي پولیسو بې انصافي، چې ښایسته موټرو ته هیڅ نه وایي او غریب یې راګیر کړی وي، د هټې والو بې انصافي، چې پلي تلونکو لار یې هم پر خپلو توکو بنده کړې وي، د کسابانو بې انصافي، چې غوښه په سپین میدان یې زوړنده کړې وي او شاو خوا ترې چټلتیا موجوده وي، همدا شان د چرګوړو پلورونکو بې انصافي، چې د سرک پر سر به یې پنجره لګولې وي او پلوري به یې او چټلتیا به یې جوړه کړې وي او بې اندازې بوي یې جوړ کړی وي، بل لور ته بیا د لاسي کراچیو والا ډیر په بې رحمانه توګه نیم سرک نیولې وي ته به وایې چې دا د دوي پلرنې جایداد دی.

مړه د چا چا او څه څه به یاده وو، په همدې سوچو کې به یې چې غرمه شي درباندې. چې د یو څه د خوړو نیت وکړې نو داسې چیریکي هوټلونه به هم وګورې چې د سرک په سر یې خپل هوټل ګرځنده هوټل جوړ کړی وي، ته به د زړه سوي له مخې یو څه ترې وخورې او د همدې خوړو سره درباندې د روغتون دروازې وټکوي، دلته نو بیا یوه بله پاچاهي ده او هر ډاکټر، نرس او د روغتون هر کارکونکی درباندې بیل بیل راج چلوي، یو ډاکټر به دې په بل ډاکټر او یو بخش به دې په بل بخش سپاري، سر به مو څه خوږوم چې له ډاکټره وزګار شې، او درملتون ولاړ شې نو یوه بله ډارمه پیل شي، په یوه نوم څو قسمه درمل درته راواخلي او کله کله خو یې نیټه هم پوره شوې وي او که ما غونته کوم یو وربرابر شي نو بیا یې پرې تیره وي.

خو چې له دې هم وزګار شې نو په رکشه کې چې کښینې نو اول خو به دې د پښتو فلمونو په اداکارانو سترګې ولګي او بیا نو د رکشې غږ الله دې مل شه نو، مړه بیا هم په لاره کې به سل نورې ناکردۍ او بې انصافۍ ووینئ. د ښار په دیوالو به بیلا بیل انځورونه وګورې، د بیلا بیلو هټۍ ګانو لوحې به وګورې چې پر بیلا بیلو ژبو لیکل شوي وي او د بیلا بیلو ښونځیو او پوهتونو اعلانونه به وګورې او داسې نور، د ښونځیو او پوهنتونو هم همدا حال وي هلته هم یو بل قانون روان وي، یو ښونځی له بل سره توپیر لري که ته خپل څوک له یو ښونځې راوباسې او په بل کې غواړې شامل کړې نو باید د لسم څخه په اول کې کښیني او درس او میتود خو یې پوښتنه مه کوه، پوهنتون ته چې بیا لاړ شې، نو وبه ګورې چې هر محصل ماسټر دی او درس ته هیڅ اړتیا نه لري او په هر څه د استاد نه ډیر پوهیږي او ټوله ورځ به یې موبایل په لاس کې نیولې وی او فیس بوک او نورو معاملو کې به یې ځان مصروف کړی وي او خپل وخت به ضایع کوي.

له دې چې بیکاره شې او ستړتیا د لرې کولو لپاره چې په یو بڼ کې کښینې نو وبه ګورې چې ډیرې زده کونکي له ښونځيو راپټ شوي او په خپلو کې قطیع کوي او یا هم چرس څکوي، نو ډیرې چرسیان او قطعبازان به وګورې. دلته به دې هم زړه تنګ شي، نو د مازیګر د چایو د څښلو لپاره به لاړ به شې د ښار کوم هوټل یا هم شیریخ پلورنځي ته، هلته نو بیا یوه وړه سنما جوړه شوې او رنګا رنګ فلمونه پکې غږيږي.

لنډه دا چې د مازیګر لمانځه ته چې لاړ شې نو یوه شنه ډله به د سوالګرو درته په مخ کې ولاړ وي او په بیلا بیلو طریقو به درڅخه سوال کوي او په جومات کې به هم بل بل رنګه خلک هم وګورې، د دوي د لمونځ کولو طریقې او داسې نور. د جومات نه به لا نه وې راوتې چې د یو ماشوم د ورکیدا اعلان به هم واورې (یو ماشوم چې خړ کالي یې په غاړه، شنې پلاستیکي چپړې یې پر خپو او یو دستمال یې هم د کلپې په ستن په چپ اړخ نخلولې که د چا وي نو جومات ته دې راشي) دا نو هغه ماشوم دی چې له خپلو مور او پلار چې له کلي راغلي وو ورک شوې، دا نو بیا بیل خوند کوي چې د ښار د نندارې په نیت له کلي راشې او په ښار کې ورک شې.

خه زه مړه دا پکې راځي. په دې دوران کې به درته ډیرې زنګونه هم راځي، نو دا زنګ یې ډیر خوند کوي چې یو ملګری درته زنګ ووهې چې چیرته یې او ته ورته ووایې چې مخابراتو په څلور لارې کې یم، هملته اوسه زه درځم چې فلانې کره زو او ګپ لګه وو – سمه ده، فلاني کره لاړې هلته به هم د ستړي ژوند ستړې خبرې واورې او په اخر کې به درباندې ناوخته هم شي نو په بیړه بیړه به کور ته ځان رسوې چې په لار کې له یو بل چا سره مخ شې او هغه به درته د هغه بل دمره غیبت وکړي چې ځان به درته ډیر ښه ښکاره شي.

خو خیر د موټرو تم ځای ته راغلې نو ګورې چې د موټر په ډاله کې صرف د یو کس ځای پاتې دی او بس ټول موټر به همدې ته ولاړ وي او هیڅوک به په کې نه کښینې، بس ته به زړه وکړې او کښینې به او خلک به درپسې یوه بوجۍ خبرې وتړي.

ماخوستن چې خبرونه اورې نو ټولو ورځ به اته شله بمونه اولوتي وي، ډیر خلک به په کې شهیدان شوي وي، یو درجن خو به ځانمرګي بریدونه هم شوي وي او بې ګناه خلک په د مرګ کندې ته پریوتي وي، په دې که به خواشینی شې نو یو کتاب به راواخلې نو په دوو دقیقو کې به دې سر په درد شي او په یو او په بل شي به ځان مشغول کړې، شپه به شي او د ماخوستن د لمانځه څخه وروسته به ویده شې چې په نیمه شپه به بیا یو درځ واورې له خوبه به دې راویخ کړي او سهار بیا یو بل غم راټوکیدلی وي.

نو د سهار نه تر سهاره پورې ټول په ستونځه کې یو او دا ټول مو په خپله پر ځان کړي. راځئ چې لګ احساس پیدا کړو او هیوادنۍ مینه او جزبه په ځان کې بیداره کړو او د یو خاص غزم سره د خپل هیواد او ولس خدمت ته ملا وتړو او پر خپلو مټو خپلو هیواد اباد کړو.

په مینه


عبدالولي مصطفی
جلال اباد

لړم ۱۱، ۱۳۹۳ – نومبر ۰۲، ۲۰۱۴

د مزدور یوه ورځ

د مزدور یوه ورځ

د نږدې جومات نه د سحر د لمانځه اذان راغلو او د تیر په څیر احمد خپله ورځ په لمانځه سره پیل کړه او د یوې مړۍ ډوډۍ لپاره له کوره ووت، او د مزدورانو په څلورلارې کې د نورو مزدورانو سره کښیناست ترڅو یو څوک راشي او له ځانه سره یې د کار لپاره بوځي. وخت په تیریدو دی د سحر ۸ بجې شوې او د هیچ چا درک ونلګیدو او هیڅ څوک رانغلو چې دی له ځان سره د کار لپاره بوځي. او د احمد خفګان په زیاتېدو شو، او په سوچونو او فکرونو کې ډوب شو، چې نن مې بیا د نورو ورځو په څیر ورځ خرابه شوه، ځکه چې د احمد کورنۍ د څو ورځو راهسې په نهره وو او احمد په دې فکر کې شو چې د څو ورځو راهیسې مې کورنۍ څه نه دي خوړلي. په همدې فکرونو او سوچونو کې ډوب وو چې پر سرک تیز راتلونکي موټر، چې د احمد سرک ته په یو دم راتلو سره وینشو کړای موټر قابو کړي، او په خپل موټر یې وواهه او ابدي یې په بایسیکلي څوکۍ کې کښیناوو.


#کیسګۍ       


عبدالولي مصطفی
جلال اباد
لړم ۱۲، ۱۳۹۳ – نومبر ۰۳، ۱۳۹۳

Thursday, October 23, 2014

9 Truths Exposing a Myth about Body Language


Tyler Olsen/Shutterstock

(From Internet)

I hear it all the time: If you cross your arms, you are blocking others out and sending a negative message. I'm sure you have also heard this. But is it accurate?

Let me inform you now that it is not. It is a simplistic misconception, similar to other myths, such as the idea you look away, you are lying. Let’s examine this often maligned, little understood, yet very useful behaviour a little closer and see if we can add a little clarity:

The Self Hug. You have probably noticed that you cross your arms more frequently in public than in private. In a way, it is like a self-hug—and it's comforting for that moment. We do it while listening to a speaker or while waiting for a presentation to begin. We are, of course, not trying to keep anyone away; we are just contributing to our own comfort. For the most part, that's why we do it. Ask someone in an audience with their arms crossed if they are comfortable and invariably they say yes, because they truly are.

Self Hug

Stress Relief.  When we're stressed, we receive comfort by crossing our arms across the torso so we can then reach across and massage our arms with our opposite hands. This behaviour, which helps to calm and soothe us, serves the same purpose as wringing our hands—only more so. Again, this is not a blocking behaviour, but it does communicate to an observer that there is some sort of anxiety, which explains why teachers see this on exam days.

Nixon Kennedy Debate

Masking Insecurities. Women who may feel insecure, or seek to cover themselves from ogling male eyes, will cross their arms so as to not feel exposed. Men may also do this when they feel insecure around another male. In their famous 1960 presidential debate, Richard Nixon crossed his arms when talking to John F. Kennedy off the air, because, as his biographer noted, Nixon always felt insecure around “Ivy league types,” even though he was Vice President at the time and had international stature.

Anxiety and Fear. Speaking of insecurity, when we're scared or experiencing high anxiety, arm crossing helps us to deal with anxiousness or psychological distress. We can differentiate by noting that arm crossing is joined by frequent neck touching or covering of the neck dimple. Neck touching, you may recall from other articles, is indicative of tension, anxiety, insecurity, or emotional distress—a person starts out with arms crossed then frees one hand to touch the neck, later returning it to the torso.

Mirroing

Mirroring. What do we make of two men who both have their arms crossed, each leaning against a wall with one shoulder and with their legs likewise crossed? Is there a conflict between the two? The answer is no. The fact that they are mirroring each other, with their legs crossed, says everything is OKbetween them. We only cross our legs—placing ourselves off balance—when we feel comfortable enough around another person. So why are their arms crossed? Simply because they are comfortable and focused on a topic.

Self Restraint

Self Restraint or Frustration. No question about it, we use our crossed arms when we are upset, but this is mostly as a form of self-restraint and, again, to comfort ourselves. Children do it all the time. When asked to do something they don’t want to do, they cross their arms, sometimes making fists, squeezing their torso tightly, almost like a straight jacket. In many ways, it serves to communicate, quite vividly, how they feel, without saying a word. I have seen grown men at the airport act similarly—their arms tightly crossed with fisted hands, their faces angry, restraining themselves because they were bumped from a flight. But once again, this is not a blocking behaviour; it's self-restraining behaviour.

Power Pose

The Power Pose. Men in particular will use the crossed arms pose to make themselves look bigger, but I have also seen female police officers do it. Bouncers at clubs do this all the time, as do other men who feel they need to intimidate others. In any case, as with many primate behaviours that make us look larger, this does communicate that there are issues here and I am big enough to handle them. Superman is often depicted in this pose, and it is interesting to note that the new statue of Martin Luther King, Jr. in Washington, DC, employs it as well. In school yards this is what teachers unfortunately call "the bully pose.”

The Insulating Arm Cross. Every once in a while, you will run into someone that is just obnoxious—and you do want to create distance, if only to insulate yourself. Next to walking away, the crossed arms can help create a psychological and physical barrier. Keep in mind that while it may help you deal with this person, most of the very people you need to “get” this behaviour don’t, so don’t count on it to keep the unwelcome from you.

It's Cold. Sometimes the simplest explanation will do: Let's face it, sometimes we do it just because it's cold...

So, does crossing the arms then give a bad impression? It depends. Studies show that people do feel somewhat more distant when they cross their arms, but this is more likely if they are strangers. If one is with friends or colleagues, it doesn't register as a blocking behaviour; in fact, many people report it as showing interest and being seriously engaged on a topic. This may explain why we see this behaviour so often among those who regularly work together but have serious business to discuss. You certainly see it at the White House, as well as in hospitals among medical doctors consulting in the hallway. I think it really does matter then whether the individuals are known to each other or not. I'll grant that there are other behaviours that are more welcoming than crossing one's arms, but we also have to acknowledge that is it not always a blocking behaviour.

When we study non-verbal behaviour we have to consider context, theenvironment, and all the behaviours we see, not just one. That means reading all of the body, from head to toe.

Unfortunately, myths about non-verbal abound and arm crossing is one that is too often erroneously seen by the undiscerning as a blocking behaviour when in fact there may be a variety of very different reasons for it.

So next time you see it, don’t be surprised if the person isn't just comfortably passing the time of day, pensive, or just looking out for us.

Rev. Martin Luther King


Joe Navarro, M.A. is 25-year veteran of the FBI and the author of What Every Body is Saying, as well as Louder Than Words. For additional information and a free bibliography, please contact him throughwww.psychologytoday.com/blog/spycatcher orwww.jnforensics.com. Joe can be found on twitter: @navarrotells or on Facebook. His latest book, Dangerous Personalities, (Rodale) is available on Amazon.

Thursday, September 25, 2014

د سولې نړیواله ورځ



 سوله ده هر چا یو سالم حق دی چې هیڅوک یې ترې نشي اخیستی، چې په همدې مناسبت په ټوله نړۍ کې د سپتمبر په ۲۱مه د سولې نړیواله ورځ نومول شوې، چې دغه ورځ په ټوله نړۍ کې د سولې ورځې په ویاړ لمانځل کیږي او په دغه ټوله ورځ په ټوله نړۍ کې سوله وي او هیڅوک جنګ نه کوي او د سولې په فضا کې ټوله ورځ تیروي او د سولې مبارکي ورکوي. چې سږکال د ټولې نړۍ په څیر په افغانستان کې هم د بیلا بیلو دولتي او غیر دولتي ادارو په بیلا بیلو شکلونو د کابل برسیره په ځینو ولایتونو کې په دې هیله ولمانځله، چې په هیواد کې تل پاتې سوله راشي.
خو له بده مرغه په افغانستان کې د سولې کلتور هیڅ نښکاریدو خو بیا هم هر چا د خپلې وسې پورې ولمانځله، ځینو مدني ټولنو د غنډو په شکل، ځینو بیا د کوترو په الوزولو او بیا نورو پر دولت، د دولت پر مخالفینو او پر نړیوالو د نیوکو پر شکل ولمانځله.
خو بیا د مینا روغتیایي ادارې، احساس ټولنیز بنسټ، د افغانستان د کوچنیانو د ژغورنې بنسټ، د کوچنیانو د تسکین ادارې، د افغانستان ملي غورځنګ او د افغانستان د وینې مرکزي بانک د وینه د سولې لپاره تر عنوان لاندې د وینې د ورکولو یا هدیه کول یا تحفه کولو سره ولمانځله.
دغه پروګرام د سپتمبر په ۲۱مه د یوه نۍ په ورځ د ماسپخین په یوه (۱) بجه پیل او د مازیګر په پنځه (۵) بجو پای ته ورسیدو. دغه پروګرام دوه برخې درلودې، یوه دا چې دغه د قران عظیم الشان په ختم سره پیل شو او په پای کې په هیواد کې د تل پاتې سولې لپاره دعا وشوه او بیا د وینې د ورکړې پروګرام پیل شو. چې پوره ۵ ساعته یې دوام وکړ او په دې لړ کې ډیرې دوستانو برخه واخیسته چې مننه ترې کوو، چې تر ۱۰،۰۰۰ سي سي وینه پورې راټوله شوه.
ددې سره سره یو شمیر مدنې فعالانو هم برخه اخیستې وه، چې په لاندې ډول دي:
ډاکټر خوشحال روهي صیب، خور سارا نبیل، ښاغلی نجیب الله امیري، ښاغلی وحید رحیمي، ښاغلی ساجد ارغندیوال، ښاغلی بشیر احمد صافی، ښاغلی صادق نیازی او زه په خپله.
او یوه خاصه مننه د افغانستان د وینې د مرکزي بانک د ښاغلي ریئس او نور پرسنل څخه چې موږ ته یې د ځای او تخنیکي مرستې سره سره د وینې ورکونکو ته د جوس او بیسکوټو مرسته وکړه، کور ودانی ترې کوو. د خور سارا نبیل څخه یوه نړۍ مننه کوو چې موږ سره یې په انځورګرۍ کې پراخه مرسته وکړه او د اریانا د چاپ د شرکت څخه هم مننه کوو چې په چاپ کې یې له موږ سره مرسته وکړه او د پورته ذکر شوي دوستانو څخه هم مننه کوو چې موږ سره یې پراخه فعاله ونډه واخیسته، کور ودانی ترې کوو.
ددې پرګرام څخه زموږ موخې څه په لاندې ډول دي:
۱. د وینې د ورکولو د کلتور عامه ول.
۲. د تلسیمیا لرونکو مریضانو ته د وینې راټولول او ولس ته عامه پوهاوی د تلسیمیا لرونکو په اړه او ددوي د ژوندي پاتې کیدو او ژوند کولو کلتور عامه ول.
۳. د مدني ټولنو یوځای کول او په ګډه سره کار کول.
۴. نورې مدني ټولنې ورته کارونو ته هڅول. او
۵. د سولې ورځ په یو خاص توپیر سره لمانځل.
زموږ راتلونکي پروګرامونه:
۱. په ختځیو بیلا بیلو ولایتونو کې د وینې د راټولو بیلا بیل پروګرامونه.
۲. په ټول افغانستان کې د وینې ورکونکو یو منظم کمپیوتري پرګرام ایجادول.
۳. په ننګرهار او نورو ولایتونو کې د مدني ټولنو یوځای کول.
۴. په خلکو /  ولس کې د رضاکارۍ کلتور رواجول.
۵. د خوراک د ساتنې او پر غریبو د ویشلو پروګرام.
او ورته نور کارونه د خدای (ج) په مرسته تر سره کړو ان شاءالله، چې په دې لړ کې له تاسې درنو لوستونکو او دوستانو څخه په خورا درنښت هیله کیږي چې زموږ سره یوځای شئ، ترڅو د خپل ولس په ریښتنولۍ سره د مرستې هڅه وکړو.
خدای (ج) دې موږ او تاسې په خپلو هیلو کې کامیاب کړي.

د پروګرام یو څو انځورونه لاندې کتلای شئ

په درنښت

د یو سوکاله، آباد، خوشحاله او سولیز افغانستان په هیله

عبدالولي مصطفی
جلال اباد

سپتمبر ۲۴، ۲۰۱۴ / تله ۰۲، ۱۳۹۳

انځورونه




















Sunday, August 31, 2014

د الوتکې د راغورځیدلو په پیښه کې خپل ځان وژغورئ



د پرمختګ ويب پاڼې څخه
دا اووه لارښوونې عملي کړئ، انشالله د الوتکې د راغورځېدلو په پېښه کې به ژوندي راووځئ!!!
۹۰ طلايي ثانيې:
د شمېرو له مخې ۶۸ سلنه خلک د الوتکې د راغورځېدو په پېښه کې وروسته له راغورځېدلو د اورلګېدنې له امله مړه شوي دي، وروسته له دې چې الوتکه مو په ځمکه راوغورځېده ،که چېرته لا هم په هوښ کې یې! ۹۰ ثانيې وخت لرې، چې ټوله الوتکه اور ونيسي ؛ په دې وخت کې ۹۰ فيصده خلک هېڅ کار نه کوي، همداسې شوک او زبون وهلي په څوکۍ کې ناست وي ، د خپل ځان د ژغورنې لپاره بايد په بيړه د وتلو دروازې ته ځان ورسوئ، په دې وخت کې د خپلو وسايلو او سامان چورت مه وهئ، او که مو له وسه کېدل هر څومره ژر چې کېدای شي ماشومان هم له ځان سره وباسئ.
د الوتکې په کومو څوکيو کې کېناستل محفوظ دي؟
د کارپوهانو د بررسي له مخې هغه مسافر چې د الوتکې له وزرونو ورهاخوا د الوتکې تر اخره يانې د څوکيو د لارې تر پای ته رسېدو پورې کېني د هغو مسافرو په پرتله چې له دوی مخکې او په لومړيو څوکيو کې کيني ۴۰ سلنه د ژغورنې چانس لري، له همدې امله ده، چې د الوتکې توره بکسه د الوتکې په لکۍ کې نصبوي (چې د شمېرو له مخې د الوتکې د غورځېدلو په پېښه کې کم ضرر ويني) خو په ياد مو وي ، کله چې په الوتکه کې تاسې ته کوم سيټ وټاکل شو، بيا یې له چا سره د الوتکې په منځ کې نشئ بدلولی، مخکې له مخکې یې په ځمکه له ټکټ اخيستونکي سره سپينه کړه.
همېشه د وتلو لپاره يو پروګرام ولرئ!
د الوتکې د راغورځېدلو لپاره بايد مخکې له مخکې تاسې يوه پروګرام ولرئ، مثلاً کله چې په الوتکه کې کېناستئ ارومرو پوه شئ، چې له عمومي دروازې او بېړنۍ دروازې څخه څومره واټن لرئ، او دې ته مو هم پام وي، که چېرنه ستاسې د لومړي پلان له مخې په لومړۍ دروازه بيروبار وي دويم اپشن او د وتلو لاره مو کومه ده.
مناسبې جامې واغوندئ!
مخکې له دې چې الوتکې ته وخېږئ، بايد حواس مو پر ځای وي، هغه جامې چې ژر اور اخلي بايد وا نه غوندئ، لکه نيلون چې اور درپورې نښتی وي، ځکه داسې ګډوډې او نايلوني جامې اغوستل خطر دوه چنده کوي، مخکې له دې چې الوتکه هوا ته پورته کېږي په څوکۍ کې څو ځلې د پورته او ښکته کېدلو تمرين وکړئ، همدارنګه کمربند څو ځلې خلاص او بند کړئ ، ځکه د راپورونو له مخې زياتره کسان چې الوتکه یې په ځمکه راوغورځي کمربند نشي خلاصولی او يا یې هم پام نه وي نو ځان په لوی لاس د الوتکې په لمبو کې راګير کړي.
د الوتکې له پېښې څخه د ژغورل کېدو قانون
د مثبت دری او منفي ۸ په نامه الوتکې داسې يو قانون لري چې په دې مانا دی چې الوتکه هوا ته د پورته کېدلو په لومړيو دريو دقيقو او همدارنګه ۸ دقيقې مخکې له دې چې ځمکې ته راښکته شي، ډېرې له خطر سره مخ وي، (د شمېرو له مخې ۵۵ سلنه هوايي پېښې په همدې دقيقو کې رامنځ ته شوې دي) نو بايده دي، چې په دې وخت کې مو کاملاً حواس پر ځای وي.
ماسک ووهئ!
هغه وخت چې د الوتکې توله خرابه شوه او د ګډوډۍ پر لوري لاړه ، او د هوا د فشار ستونزه رامنځ ته شوه، ارومرو د اکسيجن ماسک چې ستاسې د څوکۍ پر سر د بېړنيو حالاتو لپاره لګول شوی دی په خوله کړئ، ځينې فکر کوي چې کولای شي بې له ماسک څخه هم يو څه وخت ګوزاره وکړي، خو چې وينې یې بيا د الوتکې له راپرېوتو وروسته يې پر مغزو فشار راغلی وي، او نشي کولای په ښه ډول فکر وکړي، هر کله چې پوه شوئ، چې د الوتکې حالت ګډوډ شو، د بېړنيو حالاتو د لارښوونو له مخې سر مو د مخې څوکۍ ته ورخم او ورسره ونښلوئ ، او يا مو هم سر د خپلو پښو په منځ کې کېږدئ، چې سر کمترين ټکانونه وخورئ.
له الوتکې څخه د وتلو په وخت کې فکري تمرکز
کله چې د الوتکې له غورځېدلو وروسته مسافرين د وتلو دروازې باندې بيروبار جوړوي، خپل تمرکز له لاسه مه ورکوئ، په دې هم پوه شئ، چې ځوانان د زړو او چاغو کسانو په پرتله په زماني لحاظ ۳۰ سلنه ژر له الوتکې وځي، له الوتکې څخه له وتلو وروسته په کافي اندازه له الوتکې لرې شئ، چې د اورلګېدنې په وخت کې له مشکل سره مخ نشئ، خو دومره هم مه لرې کېږئ، چې پر ځمکه مو د بېړنيو مرستو ډله پيدا نشي کړای.
پرمختګ ويب پاڼه: